In 2020 heeft de gemeente minder geld uitgegeven dan vooraf was begroot. Dat laten de concept-jaarstukken van 2020 zien. De jaarstukken zijn de verantwoording van het college aan de raad over het in 2020 gevoerde beleid en beheer. De gemeente sluit het jaar voorlopig af met een positief resultaat van € 5.372.000. In de 2e voortgangsrapportage 2020 werd nog een negatief resultaat verwacht van € 8.507.000. Het definitieve resultaat kan nog wijzigen en wordt bekend als de definitieve jaarstukken worden vastgesteld. Naar verwachting gebeurt dit op 25 mei. In een raadsmemo informeert het college de gemeenteraad over het verschil. Dit verschil is enerzijds te verklaren door de gevolgen van de coronapandemie en anderzijds door een gewijzigde mindset bij het bestuur en de ambtelijke organisatie ten aanzien van financiële sturing.
2020 was in alle opzichten een bijzonder en bewogen jaar voor de gemeente. De uitdagingen van de coronapandemie kwamen bovenop die van de financiële positie van de gemeente. Daarvoor zijn in 2020 een herstelplan en een aanvullend ombuigingspakket opgetuigd en stond de gemeente afgelopen jaar onder preventief toezicht van de Provincie Zuid-Holland. Wethouder Jules Bijl (Financiën) is daarom trots op het uiteindelijke resultaat: “Ondanks alle uitdagingen is het dankzij hard werken en het maken van moeilijke keuzes gelukt om samen een positief resultaat neer te zetten bij de jaarrekening.”
Corona
Het onverwachte positieve resultaat is deels het gevolg van de coronapandemie. Hierdoor zijn op diverse beleidsterreinen uitgaven achtergebleven bij de ramingen in de begroting van 2020. Dat komt doordat werkzaamheden geen doorgang hebben kunnen vinden of doordat er juist minder beroep op voorzieningen is gedaan door de pandemie. Zo zijn de kosten van het doelgroepenvervoer lager, omdat mensen het afgelopen jaar meer thuisbleven. Ook de verwachte derving van inkomsten, bijvoorbeeld door straatparkeren, heeft zich in de praktijk niet voorgedaan.
Mindset
Een andere mindset bij het bestuur en de ambtelijke organisatie ten aanzien van financiële sturing heeft daarnaast ook bijgedragen aan het positieve resultaat. Wethouder Bijl legt uit: ”Toen duidelijk werd dat we er financieel niet goed voor stonden, hebben we onze verantwoordelijkheid gepakt en zijn, in het belang van de stad, samen met de gemeenteraad een proces gestart waarbij wij kritisch keken naar al onze beleidsterreinen, op zoek naar mogelijkheden om efficiënter te werken zonder af te doen aan de leefbaarheid van de stad. Het Herstelplan was daarvan het startpunt. Het heeft ertoe geleid dat zowel door de gemeenteraad, het college als de ambtelijke organisatie steeds kritischer wordt gekeken naar nut en noodzaak van niet alleen nieuw beleid, maar ook naar de reguliere taken die we al doen.” In tegenstelling tot voorgaande jaren zijn er daardoor in 2020 vrijwel geen overschrijdingen van de begrote lasten op de verschillende programma’s in de jaarrekening. Daarnaast is de gemeente voorzichtiger geworden bij het opmaken van haar ramingen, bijvoorbeeld bij de inkomsten uit de onroerende zaak belasting (OZB) en het gemeentefonds.
Voorzichtigheid blijft geboden
“Alhoewel we een goede eerste stap hebben gezet, blijft een behoedzaam financieel beleid ook de komende jaren nog steeds van groot belang”, zegt wethouder Bijl. “De meeste financiële meevallers zijn eenmalig. Dat betekent dat de vooruitzichten op de langere termijn niet zijn veranderd. Deze vooruitzichten maken het, samen met de onzekerheden rondom de gevolgen van de coronapandemie, noodzakelijk om de ingezette koers voort te zetten.”
Proces
Het college heeft de concept-jaarstukken inmiddels aan de accountant aangeboden. Deze voert de komende weken de controle hierover uit, zodat het college de definitieve jaarstukken op 25 mei kan vaststellen. Vaststelling in de gemeenteraad staat gepland voor 14 juli.