Ik heb zojuist in Den Haag een oproep aan René Peters overhandigd als lid van de vaste Kamercommissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (zie bijlage). Het gaat om een dringende oproep aan de politiek om kwetsbare mensen beter te beschermen. Sommige ouders hebben meer kans dan anderen om voor de kinderrechter te moeten verschijnen, een inperking te krijgen van het ouderlijk gezag en geconfronteerd te worden met adviezen of aanwijzingen die zij moeten opvolgen. Deze ouders weten zich daar onvoldoende tegen te weren. De schade en het verdriet die deze uiterst ingrijpende maatregelen met zich meebrengen voor kinderen, ouders en familie is immens.
Geen incident
Al lang zijn er twijfels over de macht van de overheid en de rechtsbescherming van veelal kwetsbare mensen bij het inzetten van kinderbeschermingsmaatregelen bij gezinnen. Het is geen incident. Zie hier de parallel met de kinderopvangtoeslagaffaire. We schrikken van een incident dat in de media komt, we hebben het erover en we gaan weer verder. Terwijl het duidelijk en zeker is dat bepaalde groepen ouders en kinderen mogelijk ten onrechte maatregelen en beslissingen worden opgelegd.
Radeloze oma
Ik werd als wethouder Jeugd benaderd door een oma die echt niet begreep waarom haar kleinkinderen uit huis werden geplaatst. Een oma met verstand van zaken, die ondanks alle tegenslagen door bleef strijden voor haar familie, maar niet door het systeem kon breken. Haar verhaal raakte me en ik ben op onderzoek uit gegaan en geschrokken van de talloze rapporten, persoonlijke verhalen en achtergrondstudies die laten zien dat wij als overheid te vaak over de rechten van gezinnen stappen. We willen kinderen beschermen, maar beschadigen het systeem waar zij onderdeel van zijn.
Luister en organiseer de tegenmacht
Het is tijd om te handelen vanuit vertrouwen in gezinnen en vanuit de politiek niet alleen de macht, maar ook de tegenmacht goed te organiseren. Daarom mijn oproep aan de politiek: Maak u hard voor kwetsbare gezinnen en werk aan het herstel van vertrouwen in de regering!
De formatie van het nieuwe kabinet moet in dienst staan van het herstel van vertrouwen in de overheid, zo betoogde de heer Tjeenk Willink in zijn eindverslag. Voor het herstel van dat vertrouwen zal de overheid moeten laten zien dat niet langer wantrouwen maar vertrouwen het uitgangspunt is. Een onderwerp waarbij vertrouwen en macht een belangrijke rol spelen zijn kinderbeschermingsmaatregelen. De intentie bij het inzetten van deze zware maatregelen is het beschermen van kwetsbare kinderen en het helpen van gezinnen. Toch zien we dat dit niet altijd ook het geval is. Al lang zijn er twijfels over de macht van de overheid en de rechtsbescherming van veelal kwetsbare mensen bij het inzetten van dwangmaatregelen bij gezinnen. Zie hier de parallel met de kinderopvangtoeslagaffaire.
Sommige ouders hebben meer kans dan anderen om voor de kinderrechter te moeten verschijnen, een inperking te krijgen van het ouderlijk gezag en geconfronteerd te worden met adviezen of aanwijzingen die zij moeten opvolgen. Deze ouders weten zich daar onvoldoende tegen te weren. De onherstelbare schade en het verdriet die deze uiterst ingrijpende maatregelen met zich meebrengen voor kinderen, ouders en familie is immens.
Macht en tegenmacht
Ouders en gezinnen krijgen een stempel opgeplakt waar ze bijna niet vanaf kunnen komen. De stem van ouders en kinderen wordt onvoldoende meegenomen bij de afwegingen. Er worden conclusies getrokken die niet gebaseerd zijn op feitelijkheden en er ontstaat een tunnelvisie in het hele systeem. Dat begint bij de wijkteams, op scholen en bij hulpverleners.
Dringende oproep: bescherm kwetsbare mensen
Daarom doe ik een dringende oproep aan de politiek om deze kwetsbare groep mensen beter te beschermen. Het is geen symptoom of incident. Ouderverenigingen laten deze geluiden horen, jongeren rapporteren deze ervaringen aan de kinderombudsman en wethouders worden benaderd door familieleden die radeloos zijn en zich afvragen wat er gebeurt en wie ze kan helpen.
Ook in de media zijn er talloze afgrijselijke voorbeelden. Een rapport van de kinderombudsman uit 2013, berichten over een rechter in de knel, alleenstaande moeders die niet serieus genomen worden, vooringenomenheid door tijdgebrek, problematiek bij de rechtspraak, een proefschrift over dilemma’s en besluitvorming tonen slechts een greep uit de vele nieuwsberichten en bekende literatuur. We schrikken ervan, we hebben het erover en we gaan weer verder. Terwijl het duidelijk en zeker is dat bepaalde groepen ouders en kinderen mogelijk ten onrechte maatregelen en beslissingen worden opgelegd.
Ik vraag u nu eens te luisteren naar deze geluiden! Om te voorkomen dat we te maken krijgen met een nieuwe affaire met afschuwelijke consequenties voor de betrokken gezinnen en een nog grotere deuk in het vertrouwen van mensen in de politiek.