In 1963 kwamen de eerste Turkse gastarbeiders in Vlaardingen aan, geworven om te werken in de industrie en de haven. Gezinnen volgden - vaak eerst devrouwen en later de kinderen - en met hen nieuwe verenigingen, winkels, moskeeën en tradities. Wat begon met een handvol arbeiders in de haven, is uitgegroeid tot een kleurrijk hoofdstuk van de stad. Hun geschiedenis is niet los te zien van die van Vlaardingen.

In een tijd waarin migratie vaak gepolariseerd wordt, wil Museum Vlaardingen juist op een positieve manier stilstaan bij deze gedeelde geschiedenis. De tentoonstelling Turkse Haringkoppen is tot stand gekomen in samenwerking met een aantal sleutelfiguren uit de Turks-Vlaardingse gemeenschap, aangevuld met professionele partners met inhoudelijke kennis van de Turkse migratiegeschiedenis. Het resultaat is een tentoonstelling die diep persoonlijk en tegelijk universeel is.

“Ik ben een Haringkop”
"Ben bir ringa balığı Kafasıyım"
De bezoeker maakt in de tentoonstelling kennis met een aantal mensen, die Vlaardingen kleur en karakter hebben gegeven. Leerlingen van het Groen van Prinstererlyceum interviewden Turkse Vlaardingers van verschillende generaties. Hun filmische portretten laten zien wat migratie betekent voor opa’s en oma’s, ouders en kinderen.

Bij de interviews zijn persoonlijke objecten te zien, die door Turkse Vlaardingers aan het museum zijn toevertrouwd. Elk object vertelt een uniek verhaal van hoop, doorzettingsvermogen en het bouwen van een nieuw leven in Vlaardingen.

Vergeten beelden nodigen uit tot reflectie
Deze lokale verhalen en objecten worden vervlochten met de landelijke geschiedenis in een indrukwekkende videokunstinstallatie. De installatie laat zien hoe representatie, taal en beeldvorming het verhaal van zestig jaar Turkse migratie mee hebben gevormd. Het is een collectief geheugen in beeld, én een uitnodiging tot reflectie.

Bruidskisten als symbool voor de overgang naar nieuw leven
Een bijzonder en visueel krachtig onderdeel van de tentoonstelling wordt gevormd door Turkse bruidskisten, de çeyiz sandığı. Deze prachtig versierde kisten, gevuld met handwerk en kostbaarheden, staan symbool voor de overgang naar een nieuw leven. In de context van migratie krijgen ze een extra lading: wat neem je mee als je alles achterlaat? De kisten bieden bovendien een zeldzaam inkijkje in de wereld van de vrouwen van de eerste generatie migranten, die in de media en geschiedschrijving vaak achterwege werden gelaten.

Voeg je eigen verhalen toe
De tentoonstelling vormt geen afgerond verhaal. Museum Vlaardingen hoopt dat deze tentoonstelling bezoekers uitnodigt om eigen verhalen of zelfs voorwerpen toe te voegen, om zo het verleden van de Turkse gemeenschap in Vlaardingen ook voor toekomstige generaties levend te houden. 

Deze tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met Beeld en Geluid, Fatusch Productions  en Orhan en Partners. De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door: Mondriaan Fonds, VSB Fonds, Cultuurfonds, Fonds Schiedam Vlaardingen, Elise Mathildefonds, Fonds Museum Vlaardingen en de Gemeente Vlaardingen.
 
Turkse Haringkoppen
60 jaar Turkse migratie in Vaardingen
17 oktober 2025 t/m 22 februari 2026

Museum Vlaardingen
Westhavenkade 54
3131 AG Vlaardingen

Telefoon: 010-434 87 22
E-mail: info@museumvlaardingen.nl
Website: www.museumvlaardingen.nl
 
Fotobijschriften
Boven (üst): Dans en muziek tijdens de Binnenstadsdag, 9 juni 1979. Dit jaar staat 'de buitenlander' centraal. ,,Als men bedenkt dat Vlaardingen bijna vierduizend buitenlanders onder zijn bewoners telt, is dat beslist geen overdaad,'' staat in Groot Vlaardingen. Foto: Stadsarchief Vlaardingen

Midden (orta): Basisschooldiploma van Fatma Karadavut-Bağıran. Hierna volgde ze een weefcursus en van haar eerste zelfverdiende loon kocht ze een horloge, een langgekoesterde wens.  Haar levensmotto vat het samen: "Eğitim alın terinden başlar" (Onderwijs begint met zweet op je voorhoofd). Credit: Bahar Karadavut

Onder (altında): Dit wandkleed, met een opvallend tafereel van edelherten in een bosrijke omgeving, hing in de jaren 70 aan de muur in de woonkamer van een Turks gastarbeidersgezin in Vlaardingen. Een bekend Turks gezegde luidt:  “Ev, duvarındaki halıyla tamam olur.” (“Een huis voelt pas als thuis met een kleed aan de muur.”). Credit: Bahar Karadavut