Unieke documenten uit kluis voor viering 750 jaar stadsrechten

Op 14 mei 2023 is het precies 750 jaar geleden dat graaf Floris V stadsrechten aan Vlaardingen heeft verleend. Het Stadsarchief Vlaardingen staat daar bij stil op maandag 15 en woensdag 17 mei. Van 10.00 tot 17.00 uur kunnen Vlaardingers en andere geïnteresseerden het oudste ‘vidimus’ uit 1560 bekijken.

Unieke documenten uit kluis voor viering 750 jaar stadsrechten

Een vidimus (Latijn voor: ‘Wij hebben gezien’) is een gewaarmerkte kopie, in dit geval van de oorkonde van 1273 en alle latere uitbreidingen. 

Toen het Vlaardingse stadsbestuur merkte dat de oorkonde uit 1273 aan het einde van zijn Latijn was, werd het in 1560 naar Dordrecht gebracht. Daar heeft het Dordtse stadsbestuur de tekst van de plechtige verklaring uit 1273 bevestigd en ook die van de andere oorkonden met latere stadsrechtuitbreidingen. Het perkamenten document was waarschijnlijk beschadigd geraakt nadat het een paar keer in de grond was begraven. Dit werd namelijk gedaan bij dreiging van oorlogsgevaar.

Het vidimus ligt normaal gesproken veilig opgeslagen in de kluis. Het is altijd op aanvraag in te zien, maar speciaal voor de viering van 750 jaar stadsrechten ligt het nu een paar dagen daar apart voor klaar.

Voor deze gelegenheid mogen bezoekers van het Stadsarchief op deze twee dagen ook de oudste oorkonde van Vlaardingen bekijken, een document van Floris V uit 1276 waarin hij visrechten verleende aan ambachtsheer Gerard van der Wateringhe. Je zou het een beetje oneerbiedig kunnen betitelen als een visakte.

Ook is het poorterboek uit de zestiende en zeventiende eeuw te zien. Hierin staan de namen van alle poorters en poorteressen van Vlaardingen. Was je eenmaal poorter, dan had je meer rechten dan andere inwoners. 

In de hal van het Stadsarchief is verder een tentoonstelling ingericht over de viering van 700 jaar stadsrechten in 1973. Burgemeester Heusdens begon al in 1963 met de voorbereidingen van dit feest. Hij wilde dat het meer werd dan alleen een ‘historische verkleedpartij’, de viering moest nieuw elan aan de stad geven. Hij zorgde er bijvoorbeeld voor dat bouw- en wegenprojecten naar voren werden geschoven voor dit bijzondere feestjaar. Ook wilde hij dat nieuwe Vlaardingers, die voor hun werk in de industrie naar Vlaardingen waren verhuisd, zich door het feest meer verbonden zouden voelen met hun stad. 

Het Stadsarchief Vlaardingen is te vinden aan het Plein Emaus 5, 3135 JN Vlaardingen.

Fotobijschrift
Het charter uit 1560. (Foto Roel Dijkstra; collectie Stadsarchief Vlaardingen)

05-05-2023