'De stekker van mijn elektrische stoel kon uit het stopcontact, het snoer opgerold, het geheel terug in de doos en retour Harold P. Brown. Het op mijn zolder opgehangen touw, waarmee ik mij wilde opknopen na eerst een avond nerveus tv-kijkend op voornoemde stoel te hebben doorgebracht, kon van de balk, ook netjes opgerold en terug de schuur in.'
De échte lezer lezer begrijpt weet het al. Voor alle anderen: ‘Hoezee, na twee jaar verzorgen ván en vaderen vóór zijn mannelijke telg Roman is er na Het huwelijk van Jan en Sofie eindelijk weer een echte roman aan het literair front verschenen: Simpele personages. Het moment dat dit papieren juweel zich aan mijn horizon openbaarde, verdwenen zelfmoordneigingen als waarheid voor een president van de Gepijnigde Staten van Amerika.
Daar staat Vlaandrens kannibaal
Langharig man van mening en durf
De schrik der literatuur.
't Is een Schrijver naar den aard
Glorierijk pent hij de leugen murw
Hoezee, hoezee, hoezee, hoezee!
Herman Brusselmans die twee jaar geen roman schrijft, dat gaat je als lezer niet in de kleren zitten: warme noch koude. Langer al wist je dat hij met korte lokken eer een zottenkop geleek dan een geëngageerd literator met ongefilterde mening. Zou muze Lena hem met levend gebaarde vrucht tot de afgrond zijner indrukwekkend oeuvre hebben gedreven? Zou de teller stoppen bij 85 memorabele boekwerken waar de volle 100 een reële en gewenste optie is?
Met Simpele personages is Herman Brusselmans terug op de enige plek waar zijn aanwezigheid is gewenst. Namelijk op de barricaden van de literaire oorlogsvoering. ‘Weg met de burgerlijke truttigheid. Leve de eerlijke ondeugd.’
In Simpele personages verschijnt een kleurrijk palet aan figuren ten tonele. Twee beste vrienden, een speedjunk, een baliejuffrouw, twee nerveuze vriendinnen, een cafébaas met een geheim, een … en ga zo verder (*). Het valt aan te bevelen op voorhand nagels tot op het bot af te kluiven waarmee culinair verfoeilijke geknauw tijdens het lezen (en dus ongewenste afleiding en nodeloos tijdverlies) wordt voorkomen.
Die bonte club van in de kern simpele personages wordt geconfronteerd met toestanden, gedoe, gedachten aan seks en eenvoudig samenzijn. Een enkel maal geflankeerd door minkukels omdat ook het echte leven decor behoeft.
Op een zomerdag gaan ze met z’n allen naar een muziekfestival. Een aanvankelijk onbedoelde zoektocht, een mini-odyssee. Daar komt iets naar boven wat niemand had zien aankomen en misschien beter onder het maaiveld had kunnen blijven als ware het een lang verteerd lijk.
Brusselmans lijkt zowel lichamelijk als geestelijk ongeschonden uit de huiselijke strijd om zowel het vaderschap als cult Befkoning te zijn gekomen. Met pen en inkt zweept hij op tot lach en traan. Simpele personages knaagt als een hongerige rat, vermaakt familie en bezoek, schuurt als een Black & Decker Mouse BEW230-QS, blijft hangen gelijk John Steele aan de kerktoren van Sainte-Mère-Église en dwingt tot eeuwig herlezen.
Of, zoals HB zelf beweert: ‘Niets is wat het lijkt, en zelfs dat niet.’ Daarom rekenen we we baliemedewerkster Severine tot zichtbaar favoriet. Dit omdat het oog ook wat wil en haar naam lichtjes doet denken aan aan archaïsch hoofdpijnbestrijder bij uitstek Chefarine (4).
Simpele personages eindigt met vraagtekens en werpt zich op als Vlaams literair klifhanger van de midjaren twintig van de eenentwintigste eeuw.
‘Alles is eindig!’ roept de toeschouwer.
‘Gelukkig wel,’ mompelt de schrijver.
Hij gooit zijn pen neer, sluit zijn tekstverwerker en werpt zich vol overgave op de verdere opvoeding van Roman. Zijn enige echte roman. Gaan we ooit nog van hem horen …?
Vormgever Kris Demey
We spraken (vanwege de onorthodoxe uitvoering van de kaft met flappen) met vormgever Kris Demey, die al 55 covers voor Herman Brusselmans heeft gemaakt: 'Herman en ik pingpongen altijd heen en weer over de sfeer en de personages van het boek. Daar filter ik dan een centraal beeld uit, dat gecombineerd wordt met uitnodigende typografie. Al jaren een heel fijne samenwerking, waarbij we ook van Uitgeverij Prometheus veel vrijheid krijgen.
Het boek bevat een bont gezelschap van 'simpele personages' (zie: alinea 6) die op een dag samen naar een muziekfestival gaan, et cetera. Bij de meeste boekencovers wordt één figuur gekozen die fungeert als 'gezicht' van het boek. Dat wou ik omdraaien. Ik laat meteen alle personages die een belangrijke rol in het boek spelen zien op de cover. Hun naam en beroep of rol in het boek staan zelfs mee op de cover en de flappen.
De personages worden vertolkt door vingerafdrukken: in een vingerafdruk zit ook je hele identiteit en karakter vervat. En door voor vingerafdrukken te kiezen wordt het boek ook een 'whodunnit : wie speelt een rol in die ontwikkeling die niemand had zien aankomen?
De vingerafdrukken zijn niet van bestaande personen, ik heb er enkele gemixt. Door ze ook een echt gelaat te geven, kijken ze de lezer ook aan, en worden ze meer dan anonieme vingerafdrukken. Elke vingerafdruk is anders, zelfs met de leeftijden van de personages is rekening gehouden.'
Herman Brusselmans (Hamme, 9 oktober 1957) is een Belgisch veelschrijver en columnist. Hij debuteerde in 1982 met Het zinneloze zeilen. Hij speelde in vier films en zijn roman Ex-drummer (1994) is in 2007 verfilmd. In 2023 trad hij tijdens het 750-jarig stadsbestaan in de Grote Kerk van Vlaardingen op met muzikaal toetsenwonder Robert Jan Stips.
Kris Demey (België, 1970) is vormgever en heeft inmiddels ruim 1.000 covers ontworpen. De cover die hij maakte voor Simpele personages, is genomineerd voor de Libris Mooiste Boekomslag-prijs van 2025. Stem gerust mee voor hem via de link? https://lnkd.in/ezgP4Ztr.
Simpele personages is wederom een uitgave van uitgeverij Prometheus (www.uitgeverijprometheus.nl). ISBN 978 90 446 6020 5. Het boek kost €15,99 of €9,99 (maar dan heb je een E-boek) en is in iedere zichzelf respecterende boekhandel en op de digitale snelweg verkrijgbaar.
(*) Noot
Het valt aan te bevelen op voorhand nagels tot op het bot af te kluiven waarmee culinair verfoeilijke geknauw tijdens het lezen (en dus ongewenste afleiding en nodeloos tijdverlies) wordt voorkomen.
Recensie
Peter Joore
Fotografie
Titus Simoens | foto Kris Demey
Pien Meppelink | foto Bromfiets - HB met Honda Dax plus PJ op de Gentse Vrijdagmarkt
Alle boekrecensies zijn ook terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl
Dit is een bijdrage van het recensiecollectief. Lijkt het je leuk om ook een boek te bespreken voor De Vlaardinger, neem contact op met Hans Vrugt, eindredacteur van het collectief: hansvrugt@planet.nl