Journalist Cathalijne Boland heeft een prachtig boek geschreven over de familie Reuchlin. Zij schetst een gedetailleerd beeld van deze Rotterdamse redersfamilie, bekend van de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart-Maatschappij (NASM), later bekend als de Holland-Amerika Lijn. Het streven van de familie was om met stoomschepen een rechtstreekse verbinding tot stand te brengen tussen Rotterdam en Amerika. Hun eerste stoomschip, de Rotterdam, voer in 1873 voor het eerst naar New York.
Het boek heeft als titel ‘Reuchlins reis’. Hoofdpersoon is George Reuchlin, de tweede zoon van Otto Reuchlin, één van de oprichters van de NASM. Als achttienjarige trad hij in dienst van het bedrijf om later één van de directeuren te worden. In die functie moest hij veel reizen, binnen Europa maar ook richting Amerika. Op 10 april 1912 voer hij mee op de maidentrip van de Titanic. Het tragische lot van het schip is algemeen bekend. Samen met ongeveer 1500 passagiers en bemanningsleden verdronk George Reuchlin in de koude ijszee. Hij was slechts 37 jaar oud, getrouwd en vader van drie kinderen. Zijn lichaam werd nooit gevonden.
Cathalijne Boland beschrijft in haar boek de fascinerende geschiedenis van de Holland-Amerika Lijn en de opkomst van de stoomvaart, en behandelt daarnaast onderwerpen als de scheepsbouw en de concurrentie tussen de vele rederijen op de Noord-Atlantische route. Maar ook prijsafspraken, marktwerking, economische omstandigheden en wrijvingen binnen de rederijen komen aan bod. Bovendien beschrijft ze het vervoer van miljoenen arme Europese landverhuizers, die eind negentiende en begin twintigste eeuw van Europa naar Amerika emigreerden omdat het daar beter was. Deze emigranten reisden in de derde klasse in vaak benauwde omstandigheden, geheel afgeschermd van de reizigers in de eerste en tweede klasse.
Daar tegenover geeft ze een boeiende inkijk in het leven van de gegoede Rotterdamse bourgeoisie, waartoe de Reuchlins behoren. Ze beschrijft nauwkeurig de organisatie van bals en feesten, rituelen rond hofmakerij en partnerkeuze, het vieren van bruiloften, de taken van de huisvrouw en het belang van de woning als visitekaartje van de zakenman. Om materiaal te verzamelen deed ze grondig onderzoek in de archieven van de hoofdpersoon, alsook in die van de Holland-Amerika Lijn en van enkele kranten die uitgebreid over Rotterdam berichtten, en dook ze in veel naslagwerken.
‘Reuchlins reis’ is Bolands debuut in het genre van de literaire non-fictie. Ze heeft een grote prestatie geleverd, zowel op het gebied van research als voor wat betreft het schrijven: onderhoudend en meeslepend. Haar levendige verteltrant geldt ook als ze schrijft over de talrijke zakelijke besprekingen tussen rederijen. Hoewel het boek non-fictie is, lijkt het af en toe een roman. Je leest het in één ruk uit, een absolute aanrader.
Cathalijne Boland studeerde Nederlands aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ze is schrijvend journalist, redacteur, researcher en nu ook schrijver. Ze heeft altijd in de wereld van boeken en tijdschriften gewerkt. Ze houdt van boeken waarin zichtbaar wordt hoe ‘de grote geschiedenis’ het leven van individuen bepaalt.
Reuchlins reis’ is op 6 april 2023 verschenen bij Alfabet Uitgevers. Het boek heeft 444 pagina’s, inclusief stamboom George Reuchlin, ouderlijk gezin Athie Elink Schuurman, lijst van trans-Atlantische stoomvaartmaatschappijen, lijst van kartels in de trans-Atlantische stoomvaart, verantwoording, dankwoord, bibliografie en fotoverantwoording.
Het boek kost € 24,99. ISBN: 9789021340555. Het is voor € 12,99 als e-book te koop. ISBN: 9789021340562.
Recensie
Wies Groeneveld
Illustratie: Omslag van het boek
Alle boekrecensies zijn terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl.
Dit is een bijdrage van het recensiecollectief. Lijkt het je leuk om ook een boek te bespreken voor De Vlaardinger? Mail je recensie dan naar Hans Vrugt, eindredacteur van het collectief: hansvrugt@planet.nl.