Hunkering naar liefde en erkenning kleuren de roman ´Naar zachtheid en een warm omhelzen´. In dit ´vergeten hoofdstuk uit het oeuvre van Adriaan van Dis´, geeft hij na een lang en diepgaand onderzoek contouren aan Ommie, zijn ´surrogaat-oma en aan de jonge Adriaan.
Omdat zijn vader een inzinking heeft door een oorlogstrauma, gaat Adriaan in de jaren vijftig een zomer lang naar het huis van zijn grootouders in het zuiden. ´Tuin aan alle kanten. Steen, veel steen en granieten stoepen. Een onbekende wereld voor een jongen die in een vervallen koloniehuis aan de kust geboren was.´ Dagelijks komen er bezoekers zoals de notaris, het blokhoofd en meneer Van Look bij Huibert, de grootvader van Adriaan. Ommie laat ze binnen, zet de asbakken klaar en de glaasjes voor de brandewijn. Daarna trekt ze zich terug in het linkerdeel van het huis.
Ommie is de inwonende huishoudster die door zijn norse opa was aangenomen als de ´meid voor dag en nacht´. Ontroerend en met veel liefde wordt de hechte band beschreven die ontstaat tussen Adriaan en Ommie. Van haar krijgt Adriaan een verrekijker, hij noemt hem ´Maresch´ naar de naam die in de koker staat. Met zijn Maresch kan Adriaan vanuit zijn kamer de straat bekijken en de mensen observeren. Vooral is hij gefascineerd door een vrouw met een houten been en haar invalide kind. Hij gaat vragen over haar stellen, over haar zoon en ook over meneer Van Look van wie hij bijles krijgt. En hoe zat het met Ommie zelf, want na een zoektocht ontdekt Adriaan dat Jan Maresch ondergedoken is geweest in het hoge huis en bevriend was met Ommie.
Een mooie afwisseling zijn de korte vetgedrukte gedeelten waarin de oude Adriaan reflecteert op zijn jonge ik, of vergelijkingen maakt met het nu, bijvoorbeeld als meneer Van Look het heeft over een ´granatengek´: ´GRANATENGEK. Een woord dat weer een nieuw leven heeft gekregen om de idioten die een granaat aan de gevel van een horecazaak hangen te beschrijven. Ook gebruikt voor de magneetvissers die granaten uit grachten en singels hengelen. Het lag voor in de mond van de ADO Den Haag-fans die er een aan de deur van hun supportershome vonden.´
In dit boek is Van Dis op zijn best. Als lezer krijg je geen antwoord op alle vragen die worden gesteld, maar dat is absoluut niet storend, omdat de roman zo prachtig is geschreven.
Adriaan van Dis (1946) is de schrijver van een literair oeuvre, waarin zijn jeugd in een uit Nederlands-Indië gevlucht gezin, zijn reizen, belangstelling voor migranten en andere culturen de pijlers vormen. Hij publiceerde romans en verhalen, meest recentelijk ´Vijf vrolijke verhalen´ en de roman ´KliFi´. Zijn boeken zijn in vele talen vertaald en veelvuldig genomineerd. ´Indische Duinen´ (1994) werd bekroond met de Gouden Uil en ´Ik kom terug´ met de Libris Literatuur Prijs 2015. In hetzelfde jaar ontving hij de Constantijn Huygens-prijs voor zijn totale oeuvre.
In augustus 2023 verscheen ´Naar zachtheid en een warm omhelzen´ bij Uitgeverij Atlas Contact. Het boek telt 224 pagina’s en kost als paperback € 22,99. Eveneens verkrijgbaar als e-book (13,99).
Alle boekrecensies zijn ook terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl
Recensie
Margriet Kleijn
Dit is een bijdrage van het recensiecollectief. Lijk het je leuk om ook een boek te bespreken voor De Vlaardinger, mail dan je recensie naar Hans Vrugt, eindredacteur van het collectief: hansvrugt@planet.nl