SCHIEDAM/ROTTERDAM - Als creatieve duizendpoot (want: actrice, zangeres, naaister en comédienne) Loes Luca in de Londense The Royal Albert Hall een legendarisch en sfeervol Christmas sing along-concert ondergaat is ze tot tranen toe geroerd. De muziek, de sfeer, de (gezamenlijke) zang, de nog altijd tot kippenvel aanzettende kerstliederen en het buitenissig uitgedoste publiek pakken haar geheel in en maken in haar hoofd een cultuurbewust mensje wakker waarvan ze niet wist dat die daar ook woonde.
Loes denkt: ‘Dat wil ik ook.’ Niet alleen, maar met haar trouwe kompanen van Nénette et Les Zézettes en een zevental klassieke musici. Die violen, cello en een harp komen van Club Classique. Tel daarbij op een aantal verrassende en tot de verbeelding sprekende gasten en circa 60 koorleden en het feest is compleet.
We zitten bij Loes thuis in Rotterdam. Een stek waar ze al enige decennia woont. De woning ademt invloeden die haar carrière mede hebben gevormd. Compleet met semi-ondergrondse beatkelder waar medemuzikant en vriend Pierre van Duijl die dag nog wat muzikale kerstpuntjes op de spreekwoordelijke ‘I’ zet. In de voorkamer wacht een paspop met ravissant kledingstuk op verdere behandeling: ‘Ik maak de kostuums zelf. Niet alleen leuk om te doen, is het ook een financiële noodzaak.’
Loeslijst
Op haar cv prijken niet alleen 49 films waarin ze in grote en kleinere rollen speelde maar ook al-dan-niet belangrijke bijdragen leverde aan tv-programma’s als Het Klokhuis en ’t Schaep met de 5 pooten. Haar filmhoofd kun je bijvoorbeeld in Spetters (1980) (als vriendin van een motorbendelid bij een snackbar) zien. Verder speelt ze een aanstekelijke rol als zuster Klivia in Ja zuster, nee zuster (2002) en bijrollen in filmhits als de Marathon (2012) en Ome Cor (2022). Die laatste twee van én met inmiddels vak- en inmiddels ex-stadgenoot Martin van Waardenberg. Het is maar een greep.
Kerst sing along
Loes Luca is moederlijk strikt en quasi beschuldigend richting dochter en filmmaker Nina Gantz als het gaat om de ultieme drijfveer ten aanzien van de totstandkoming van dit eindejaar spektakel: ‘Nina woont in Londen en wist een paar jaar terug aan kaartjes te komen voor dit traditionele zangspektakel in The Royal Albert Hall. Je weet niet wat je ziet en hoort. Een volle “hal” met filharmonische muzikanten, een “200 mens” sterk koor, 5197 wild enthousiaste Engelsen en wij drieën. Ik wist niet dat de menselijke huid zoveel kippenvel kon produceren. En dan die traantjes die zich een uitweg vochten.
Uiteraard was ik op de hoogte van de Engelse hang naar traditie. Zeker kerst is daar een tijd waarin vrijwel iedereen Charles Dickens vereert, kijkt op tv, leest in een inmiddels beduimeld en talloos maal bevingerd boek en uiteindelijk in het echt mee wil maken. Dan wordt het land ondergedompeld in een bijna niet te bevatten sfeer die je voor twee dagen zo’n twee eeuwen terugvoert. Wie kent er in dit verband nu niet zijn onvergetelijke A Christmas Carol (1843)!’
Met zijn allen voel je je nooit alleen
‘En dan dat publiek. De één is nog specialer uitgedost dan de ander. Je moet er bij geweest zijn om het werkelijk te kunnen bevatten, te voelen. Als die club gaat zingen, dan beleef je - met koor - dus 5400 stemmen. Dat is, ja, dat is geweldig in het kwadraat.’
En zo ging haar balletje rollen. Haar hart was direct om. Haar grijze massa - niet zelden gericht op hilarisch vermaak, zocht gelijk een wiskundige, naar punten waar de diverse lijnen van haalbaarheid, locatie en artiesten, konden kruisen - ging pragmatischer te werk. Loes zocht een zaal of zalen om dit fenomeen, met haar dierbare artiesten, ook in Nederland gestalte te geven. Na tweemaal en om verschillende redenen het deksel op de organisatorische neus te hebben gekregen opende deze non-florale kerstster dan eindelijk haar theatrale bloem.
Kop en kont
Loes Luca: ‘Zoals mijn moeder vroeger al zei: “Als Loes iets in de kop heeft zit het niet in haar kont.”’ Dit moest en zou er dus komen. Niet in een calvinistisch equivalent en flauw aftreksel van de The Royal Hall, maar in het theater en met iets minder dan 5200 uitzinnige Britten is de meer dan feestelijke aftrap in Theater aan de Schie. Met 800 plaatsen waar je kunt zitten, maar staan, zingen en “meebewegen” een ongeschreven wet zijn, een bijzondere plek. En na deze massale ouverture is Amsterdam vier dagen lang aan de beurt.
We zingen en feesten driemaal in het hoofdstedelijke Zonnehuis en eenmaal in - jawel! - het Concertgebouw. Een fantastische plek waar ik door een keurig heer in livrei richting die monumentale trap zal worden begeleid.’ Hier geen calvinistische bekrompenheid, maar heuse grandeur zoals door de Engelsen zo gewild. ‘Gelukkig ken ik die trap al. Ben er al een paar keer majestueus vanaf mogen schrijden. Thuis heb ik ook zo de nodige treden: aan oefening dus geen gebrek.’
Theater aan de Schie en Roland Vonk
In Theater aan de Schie geven naast Nénette (Loes zelf) et Les Zézettes (Pierre van Duijl: zang, gitaar, accordeon - Ray van Santen: zang, toetsen, sax, klarinet - Dennis Ringeling: zang, bas en Arend Niks: zang, drums) en Club Classique ook twee Waterweggebonden koren acte de présence. Dat is het Vlaardingse Mannenkoor Orpheus en uit Schiedam de Femmes Pur Sang. In totaal zo’n 6o zangers en zangeressen.
Journalist, schrijver en radiomaker (RTV Rijnmond sinds 1988), maar bovenal de muziekverzamelaar en in Schiedam woonachtige Roland Vonk is in Theater aan de Schie de verteller. Met zijn sonore stem een lust die tot luisteren stemt - een verbaal eiland van rust in een oceaan van muziek.
Oefenen
Loes Luca: ‘Uiteraard wordt er ook met de koren geoefend. Niet in de beatkelder onder mijn huis ging ik om de paar weken naar hun gebruikelijke trainingszaal. Eerst overleg met de dirigent(en). Daarna met zijn allen. Ik kan wel zeggen dat het fantastisch klinkt. Al zeg ik het zelf.’
Naast een decor dat tot diepe en andere kerstgedachten stemt en fundamenteel bijdraagt aan de specifieke sfeer van deze twee dagen waarin de geboorte van Jezus Christus wordt gevierd, komt er een levende kerststal waar iedere bezoeker zich kan laten fotograferen. Tegen het eind van de avond krijgt degene met de mooiste en meest tot de kerstverbeelding sprekende outfit een leuke prijs. Of, zoals Loes het zegt: ‘Ik vind wel wat. Er is vast wel iets in huis waar ik een ander blij mee kan maken.’
Als De Vlaardinger en De Schiedammer Online na twee koffie, één Zware van de Weduwe en een interview in TGV-tempo de huiskamer van Loes Luca verlaten staat zij alweer met naalden in de mond bij haar paspop. Een snelle foto dient als bewijs van deze huiselijke vlijt met creatieve inslag.
Loes Luca en Nénette et Les Zézettes
Kerst Sing Along
Datum avond I: donderdag 18 december
Datum avond II: vrijdag 19 december
Aanvang: 20.15 uur
Toegang: €37,50
Facebook: link
Theater aan de Schie
Stadserf 1
3112 DZ Schiedam
Telefoon: 010- 2 467 467
E-mail: kassa@theateraandeschie.nl
Website: www.theateraandeschie.nl
Tekst
Peter Joore
Fotografie
Huishoudarchief Loes Luca | Peter Joore
Fotobijschriften (van boven tot onder)
1. Selfie in The Royal Albert Hall, daar waar de ideeënbus begon te rijden
2. In bed worden de beste ideeën verder uitgedacht
3. Loes met schoonzoon, dochter Nina Gantz en Londen
4. Decor in oprichting
5. Nénette et Les Zézettes
6. Naaister Loes Luca bezig met een sing along-kostuum
7. Loes met een vergulde Kerstman die, blij als hij was met alle muzikale aandacht, een zeer bescheiden lachje lacht
