De entree met enig kruipdoor, sluipdoor werk was sfeeropwekkend. In de uit het zicht liggende Makkersstraat 11 stapten we een geheel andere wereld binnen. Een opstapje met een deur. Dan een gangetje met een routebeschrijving. Vervolgens langs de waterkant en een laatste stukje met een naargeestig […] decor van verticaal sloophout en dan naar binnen. Twee trapjes op, een paar passen verder naar links en dan de luisterbar in. We waren ons direct sfeerbewust. Dé ideale plek om met gelijkgestemden naar muziek te luisteren ontvouwde zich aan ons.

Bedenker en uitvoerder Toine van Mourik wachtte ons al op en gaf uitleg.

Toine: ‘Met het idee om uiteindelijk een luisterbar te openen, ben ik drie jaar geleden in Rotterdam begonnen met pop-up evenementen. Het fenomeen komt overwaaien uit Japan. Daar zijn huiselijke vierkante meters schaars als sneeuw in de woestijn. Inmiddels is het concept overgewaaid naar Nederland en openden in de laatste jaren in Utrecht, Nijmegen en Amsterdam al zulke ruimtes, meer woonkamer dan bar, waarin audio/muziek centraal staat. In Schiedam heb ik de kans gekregen om als eerste een vaste luisterruimte voor de Rijnmond-regio te openen.’

De muziek die er gespeeld wordt is breed en volledig afhankelijk van de geprogrammeerde DJ van de avond. Waar de één opteert voor jazz of elektronisch, kiest een ander weer voor klassiek. In de luisterbar is ruimte voor zo’n dertig gasten. Die kunnen op de bankjes langs de wand of op de tapijten en kussens op de grond zitten. Het geheel is sfeervol en perfect ingericht met enig kunstwerk aan de wand en, typisch Schiedam, met een magnifiek uitzicht op de mooi uitgelichte Molen de Nolet. Kunstencentrum de Sodafabriek is een uniek onderkomen op een unieke plek. Vandaag, op zondag 17 december, voelt het als het cultureel epicentrum waar verleden en heden naadloos in elkaar overgaan en wij getuige van zijn.

Toine: ‘In april zijn we gestart in Schiedam. Ik kon de locatie huren van eigenaar Peter van Velzen. Die is niet alleen bezig met de restauratie, hij slaagt er ook in fotografen en filmmakers te enthousiasmeren hier opnamen te maken. Niet lang geleden nog kwam ik hier een acteur van Game of Thrones tegen. Bijzonder, toch! De voormalige sodafabriek is er gelikt en uiterst geschikt voor. Ik ben blij dat we hier een deel van mogen gebruiken.’

De insteek van de luisterruimte is niet commercieel. Zo is de entree van de luistersessies is vooralsnog gratis. Met de verkoop van non-alcoholica en wat kleine bijtdingen probeert Toine in ieder geval de huur bijeen te sprokkelen. Reserveren is wel gewenst. ‘Het is maar een kleine ruimte en met dertig luisteraars is het tjokvol. Je kunt buiten de luisterbar ook zitten en luisteren, maar dan mis je de ware audiokwaliteit.’ Het moet gezegd: de eerste stukjes Porcupine Tree en modern-klassiek klinken als een klok.

Een luisterbar is bedoeld, zoals de naam al suggereert, om stil naar muziek te luisteren. ‘Al merk je wel dat er wat meer wordt gepraat, gefluisterd eigenlijk, als de muziek wat steviger is,’ weet Toine uit ondervinding. Je kunt iedere zondag terecht bij KODA. De ene keer is er een luistersessie van 14.00-18.00 uur en de andere keer van 18.00-22.00 uur.

Toine: ‘DJ’s hebben alle vrijheid te draaien waarvan ze de denken de luisteraars mee te kunnen verblijden en waar ze zelf 100% achter staan. Jazz, funk, experimenteel, alles mag …’

Vanaf april dit jaar, toen de ruimte openging, verandert er wekelijks wel iets aan het interieur. Toine: ‘Als ik merk dat iets onpraktisch is of gewoon beter kan dan probeer ik wat anders. Net zolang tot het werkt. De kunst aan de muur die je ziet, dat is gemaakt door kunstenaars uit de Sodafabriek. De ruimte is tegelijkertijd een soort galerij voor het gebouw.’ Hij wijst naar een groot wit doen waarop een balkenconstructie uit de fabriek is afgedrukt en zegt: ‘Deze heb ik gevonden in de container voor de deur. Ik zou weleens willen weten wie hiervan de maker is. Ik vind het echt erg mooi.’

Vlak nadat DJ van de avond Kems Kriol binnenstapt volgt ook druppelsgewijs de luisterschare van die zondag. Kems Kriol specialiseert zich in ambient, elektroakoestisch en neoklassieke muziek. Dat moet je liggen, maar de meeste gasten weten waar ze op af komen. Wie het niet weet komt voor een hifi luistersensatie op huiskamerniveau waarbij het ontdekken van muziek centraal staat. De muziek mag ook best hard staan. De buren zal het worst wezen, want de muren zijn dik en de luisterbar is goed geïsoleerd.

Toine (sjouwend met kabels en een klein formaat hitteschild): ‘De naam KODA is een vrije afgeleide van de Sodafabriek en betekent in het Ests: Kamer. Verder is het fonetisch gelijkklinkende Coda een term uit de muziek die na afloop van een bepaald motief in een muziekstuk herhaling aanduidt. Maar bovenal zijn de luistersessie bedoeld om letterlijk saamhorigheid te kweken.’

We spraken even met Lindy. Een luisteraarster uit Rotterdam. Ze zegt (met een lach): ‘Ik ben hier op uitnodiging, maar diegene is te laat. Maar ik verwacht wel dat die komt. Ik vind KODA een mooi alternatief. Zelf heb ik geen goede installatie en hier heb je het gevoel dat je min-of-meer live aanwezig bent. Dat verhoogt de beleving en samenzijn met anderen is toch heerlijk.’

Buiten de zondagen kun je de luisterbar ook afhuren als je iets muzikaals te vieren hebt. Bijvoorbeeld een bandje dat met trouwe fans de nieuwe opnamen wil laten horen. Het is maar een idee dat Charles Dickens, zo hij vandaag-de-dag geleefd hebben, direct zou omarmen. Of anders had Dick Dreux het wel in zijn jeugdroman vermeld.

Reserveren?
KODA Luisterbar
Makkersstraat 11
3111 AL Schiedam
Webside: www.luister.club
Instagram: @koda_010

Contact: Toine van Mourik
Stuur een e-mail naar: koda@luisterbar.nl

Iedere zondag van 14.00 t/m 18.00 uur of van 18.00 t/m 22.00 uur.

Tekst en fotografie
Peter Joore

Fotobijschrift
Een deel van de sfeervolle inloop langs het water (boven)
Lindy (midden)
Toine van Mourik test de apparatuur (onder)