Waarom weten wij zo weinig van de gastarbeiders en waarom hebben zij ons zo weinig verteld? Deze twee vragen stelt Khalid Mourigh zich op de achterflap van De gast uit het Rifgebergte. In dit boek probeert de auteur met name de eerste vraag te beantwoorden door een persoonlijk verhaal te schrijven over de belevenissen van zijn grootvader Ali die in 1964 vanuit Marokko in Utrecht terecht kwam.
Niet lang voor zijn dood vertelt Ali verhalen over zijn jeugd in Marokko. Gefascineerd hoort de jonge Khalid deze verhalen aan en realiseert zich later dat wat zijn opa allemaal heeft verteld in Nederland niet bekend is. De Nederlanders vroegen er niet naar en de gastarbeiders hebben ze ook niet gedeeld in hun nieuwe vaderland.
Behalve de verhalen van zijn grootvader doet de auteur ook kond van de maatschappelijke omstandigheden in de tijd dat zijn grootvader leefde. Zo weet hij de Marokkaanse orale vertelcultuur te vermengen met relevante politieke en historische gebeurtenissen.
Het verhaal start begin jaren vijftig, als Mourighs grootvader (een jonge man nog) in het Rifgebergte in Noord-Marokko op zoek gaat naar werk. De historische context begint jaren eerder, omdat bijvoorbeeld uitgelegd moet worden dat Ali een goed woordje Spaans sprak. De noordelijke enclave van Marokko namelijk maakte begin vorige eeuw deel uit van Spanje.
Het boek bestaat uit twee verhalen. Het eerste deel beschrijft het leven van de jong onbezonnen Ali in Marokko, het tweede deel handelt over zijn avontuurlijke tocht en het pionierswerk dat Ali verricht als hij in 1964 de Straat van Gibraltar oversteekt.
Beide geschiedenissen zijn prettig leesbaar. Na een paar hoofdstukken wil je toch weten wat Ali nog meer voor ontberingen heeft meegemaakt, zowel in Marokko als in Europa. In de Epiloog laat de auteur duidelijk blijken persoonlijk betrokken te zijn bij het levensverhaal van zijn grootvader. Ook laat hij de lezer weten op welke manieren de verschillende verhalen van zijn opa tot hem zijn gekomen en hoe hij er dit persoonlijk verslag van heeft gemaakt. Dat deed hij op een uitstekende wijze. Het levendige relaas van een gastarbeider die uiteindelijk met zijn gezin een tweede huis vond in Nederland.
Khalid Mourigh (Sliedrecht, 1984) is taalkundige. Hij schreef de eerste grammatica van het Ghomara Berber, een bedreigde taal, en schreef mee aan de grammatica van het Riffijnse Berber. Hij geeft lezingen over straattaal en vertaalt poëzie en verhalen van Berberse auteurs.
De gast uit het Rifgebergte is verschenen bij uitgeverij Cossee en kost € 22,00. Ook als e-book leverbaar.
illustraties:
1. omslag van het boek
2. portret van de auteur (bron: website uitgeverij Cossee)
Alle boekrecensies zijn ook terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl