Met de vertoning van de monumentale televisiefilm 'Band of Brothers' is er veel ruchtbaarheid gegeven aan de verrichtingen van de 101e Luchtlandingsdivisie van het Amerikaanse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. De basis voor deze serie is het boek 'Band of Brothers', geschreven door Stephen Ambrose. Hierin staat ‘Easy Company’, het 506e parachuteregiment, centraal. Voor de Nederlandse auteur Egbert van de Schootbrugge was dit alles reden om zich te verdiepen in een andere Amerikaanse infanteriedivisie, de dertigste, die aan de invasie meedeed en ondanks hoge verliezen aan manschappen buitengewoon succesvol was. Hoe succesvol heeft Van de Schootbrugge beschreven in zijn boek 'De 30e divisie', een simpele titel, maar een boek met een enerverend verhaal.
In drie maanden rukten de soldaten op van Normandië naar Zuid-Nederland. Op 2 september 1944 waren ze de eerste Amerikaanse troepen in België en tien dagen later trokken ze Nederlands Limburg binnen. Net als met de ‘Easy Company’ had ook de 30e divisie een bijnaam gekregen: Old Hickory. Deze bijnaam is afkomstig van een voormalig Amerikaans president, Andrew Jackson. Vanwege taai verzet werd hij ‘Hickory’ genoemd, later ‘Old Hickory’. Voordat de soldaten naar Engeland verscheept werden hadden ze al een
gedegen training in de VS achter de rug. Omdat er een tijd gewacht moest worden alvorens de troepen ingezet konden worden, gingen de trainingen in Zuid-Engeland onverminderd door.
De gebeurtenissen van de infanteriedivisie zijn chronologisch geordend in dertien hoofdstukken. De auteur heeft de verschillende gevechtshandelingen op deze manier overzichtelijk ingedeeld. De invasie was al zes dagen aan de gang toen de eerste troepen van het 30e in Normandië aan wal gingen. Terwijl nog niet alle manschappen van Old Hickory in Frankrijk waren aangekomen, werden de eerste gevechtspelotons meteen ingezet voor een actie tegen mogelijk oprukkende Duitse troepen. En dat in een gebied waar de Duitse troepen veel land onder water hadden had gezet en het landschap moeilijk te doorkruisen was vanwege de vele hoge hagen die de kleine landbouwgebieden omzoomden.
De eerste confrontatie met de Duitsers zou heftig zijn en veel slachtoffers eisen. De auteur noemt het hoofdstuk waarin de gevechtshandelingen beschreven worden dan ook ‘Hel in de hagen’. Er zou later nog meer hevige strijd geleverd moeten worden. Om Frankrijk in te trekken en de Duitsers te verdrijven werd in de tweede week van augustus een verschrikkelijke strijd geleverd rond het stadje Mortain. Nadat de slag uiteindelijk werd gewonnen kwam generaal Hobbs van het 30e de overgebleven troepen complimenteren met hun overwinning: ‘De afgelopen week hebben jullie het zwaartepunt van een zeevaartsgerichte Duitse aanval opgevangen, die tot doel had onze linies te doorbreken en onze troepen die in Bretagne en Normandië strijden te splitsen. Jullie hebben ze gestopt, ze er machtig van langs gegeven. […] Jullie divisiecommandant is trots op jullie.’ Het zou niet de laatste keer zijn dat een leidinggevende Old Hickory zou prijzen voor hun inzet en moed.
Egbert van der Schootbrugge heeft veel onderzoek gedaan alvorens hij aan dit boek begon. De vele bronvermeldingen achterin het boek laten zien waar de auteur zijn verslag op baseert. De beschrijvingen van de gevechtshandelingen zijn mede afkomstig van vele verslagen die er door de overlevende soldaten van werden gemaakt. Vaak worden ze geciteerd, waardoor de lezer de gruwelen van het slagveld niet worden onthouden.
De manier waarop Van de Schootbrugge de feiten opschrijft geeft je vaak inzicht in hoe een aanval werd voorbereid en uitgevoerd. In deze is het jammer dat er van de verschillende locaties waar strijd werd geleverd geen kaartmateriaal is opgenomen. De enige overzichtskaart kaart helemaal voorin het boek is in deze zeer ontoereikend.
Het verslag van de verrichtingen van de 30e divisie is uitgebreid, gedetailleerd en soms bijzonder enerverend. Dit boek drukt je als lezer met de neus op de feiten van een af en toe gruwelijke strijd tussen de geallieerden en de Duitse troepen. In de eindnoten achterin het boek staat precies beschreven waar de auteur zijn informatie vandaan heeft gehaald. Ook tref je daar een namenregister en apart een plaatsnamenregister aan.
Egbert van de Schootbrugge is zelfstandig onderzoeker en publicist. Hij specialiseert zich op de Tweede Wereldoorlog en schreef eerder De bevrijding van West-Europa (2020) en de Tweede Wereldoorlog en het verzet (2018).
De 30e divisie is april 2023 verschenen bij uitgeverij Omniboek en kost € 29,50. ISBN: 9789401918596. Ook verkrijgbaar als e-book: € 13,00. ISBN: 9789401918602.
Recensie
Gerard van Os
illustraties:
1. omslag van het boek
Alle boekrecensies zijn ook terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl
Dit is een bijdrage van het recensiecollectief. Lijkt het je leuk om ook een boek te bespreken voor De Vlaardinger, mail dan je recensie naar Hans Vrugt, eindredacteur van het collectief: hansvrugt@planet.nl