Vandaag precies vijftig jaar geleden traden Bruce Springsteen en de E Street Band voor het eerst op in ons land. Dat gebeurde in het Rai-congrescentrum in Amsterdam. Voor medewerkers van de toenmalige muziekkrant OOR reden een kloek boek van 432 bladzijden te maken over deze ‘sociaal voelende rocker met een roeping’, zoals één van de vele omschrijvingen luidt die zij hem toedichten. ‘Bruce Springsteen in OOR’, onder redactie van journalist Tom Engelshoven, geeft de leze een magistraal overzicht van Springsteens carrière, en dan gezien vanuit ons eigen land.
‘Nee’, schrijft de redactie op de achterkaft, ‘het is niet het zoveelste Springsteen-boek, niet wéér een doorsnee geschiedschrijving’. Het is voor de geïnteresseerde muziekliefhebber een weerslag geworden van hoe medewerkers van OOR Springsteen ‘signaleerde, ontdekte, op waarde schatte, beoordeelde, in de armen sloot, koesterde, fotografeerde, interpreteerde en kritisch maar ook trouw volgde’.
Je kunt het alleen maar beamen. De makers van deze ode aan Bruce Springsteen hebben er inderdaad een bijzondere draai aan gegeven. Een draai, waarbij je vanaf de eerste pagina in een houdgreep wordt genomen. Loskomen is niet meer mogelijk. In het eerste artikel dat over Springsteen in OOR verschijnt, geeft oud medewerker Pim Hiemstra in de zomer van 1973 zijn mening over een proefpersing van Springsteens debuutalbum, ‘Greetings from Ashbury Park, N.J.’ Vanaf dat moment gaat het los in dit boek, negen intensieve hoofdstukken lang. Je blijft lezen en raakt steeds vaker geboeid door wat Constant Meijers bij optredens heeft meegemaakt of wat Tom Engelshoven te vertellen heeft over een concert van The Boss.
Dat veel randverschijnselen die ertoe doen ook een plaatsje in deze ode aan Springsteen hebben gevonden, pleit voor de samenstellers. Zo lees je welke invloed Van Morrison had op de persoon Springsteen en op welke wijze Patti Smith begin 1976 de vloer lijkt aan te vegen met de hoofdpersoon van dit boek: ‘Springsteen is lang niet zo’n goede schrijver als ik ben, zijn beelden zijn oppervlakkig’.
Eind vorige eeuw, in 1999, ontmoet Tom Engelshoven bij een concert een doorgewinterde bootlegger met de (gefingeerde) naam Uli Wacker. De beste man heeft al tientallen concerten van The Boss opgenomen met zijn cassetterecorder. Er blijkt een levendige ruilhandel te zijn in illegale concertopnamen, vooral met fans in Scandinavië. In die tijd bestaat er overigens al wereldwijd een netwerk.
Springsteen heeft een periode lang zonder de E Street band opgetreden. De redenen worden je uitgelegd en tevens wanneer ‘the reunion tour’ werd gehouden. Je leest ook waarom Bruce verslingerd raakte aan de muziek van Pete Seeger. Dat resulteerde in een
album ‘Bruce Springsteen and the Seeger Sessions Band’. De tournee die volgde bracht het bonte gezelschap in 2006 twee keer in Nederland, in mei in Amsterdam en in oktober in Rotterdam.
In 2007 maakt Tom Engelshoven de balans op van het oeuvre dat Springsteen tot dan had gebracht, en stelt een Top 50 samen, geheel naar eigen smaak ingevuld. Deze lijst is ook opgenomen in het boek. Een fraaie toevoeging is per song een QR-code, waardoor je die via You Tube kunt bekijken en beluisteren.
Dat Springsteens optreden en songteksten luisteraars niet onberoerd laten valt in veel verhalen te lezen. Met name voor mensen die in een hoek zitten waar mogelijk klappen vallen neemt hij het op. Dat heeft ook zijn politieke voorkeur bepaald; hij stond tijdens zijn laatste tournee in Europa op tegen de praktijken van Donald Trump. Ook de makers van OOR zijn niet ongevoelig voor de opvattingen van Bruce. Dat zorgt achterin het boek voor een van de twee toegiften, in dit geval ‘De levenslessen van Bruce’, opgetekend door Tom Engelshoven. Hij geeft in acht punten kernwaarden weer ‘uit een gedroomde Springsteen Levensfilosofie’.
Dat je geboeid blijft lezen overkwam mij vaak. Op de dag dat ik dit boek in handen kreeg ging ik niet voor middernacht naar bed. Niet in de laatste plaats kijk je je ogen uit naar alle fraaie illustraties en concertfoto’s die in het boek zijn opgenomen. Het zorgt voor een band met een artiest, die over zichzelf zegt een stuntelende clown te zijn, net als iedereen. Dit magistrale boek staat door de schitterende inhoud op eenzame hoogte, samen met het in 2021 verschenen ‘Springsteen in Nederland 1975-2020’, geschreven voor Muriël Kleisterlee en Jos Westenberg.
Bruce Frederick Joseph Springsteen (Long Branch (New Jersey), 23 september 1949) is een Amerikaanse rockzanger, gitarist en singer-songwriter. Zijn bijnaam luidt "The Boss". Die heeft hij omdat hij in zijn eerste band over het geld ging.
Bruce Springsteen in OOR is verschenen bij OOR uitgeverij en kost € 45,95. ISBN 9789083598000.
Illustraties
1. omslag van het boek
2. Bij zijn eerste bezoek aan Nederland (22 november 1975) wordt Bruce namens platenmaatschappij CBS op Schiphol opgehaald door Leo Molenijzer. (foto Kees de Jong)
Recensie
Gerard van Os
Alle boekrecensies zijn terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl
Dit is een bijdrage van het recensiecollectief. Lijkt het je leuk om ook een boek te bespreken voor De Vlaardinger, neem dan contact op met Hans Vrugt, eindredacteur van het collectief: hansvrugt@planet.nl