'Je hoeft geen financieel expert te zijn om te voelen dat er iets niet klopt. Aan de oppervlakte is het nog best helder, maar zodra je iets dieper duikt wordt het troebel. Aan de rand van het bad wethouder met zijn fluit in de mond, handen in de zij. Roepend dat het allemaal binnen het plan past, terwijl het waterpeil stijgt tot aan zijn lippen.

We praten over honderden miljoenen aan leningen, schuivende reserves, en een zwembad van 45 miljoen dat “echt binnen budget blijft”. Er wordt geld verplaatst van de Rivierzone naar de Algemene Reserve alsof het om een emmer zand gaat. En als de cijfers niet helemaal passen, blijkt dat je er gewoon een paar begrotingen van samenwerkingsverbanden níet in hoeft te zetten. Handig opgelost, zou je bijna zeggen.

HDS stelt daar vragen over. Geen ja-nee-vragen, maar echte. Over wat er precies gebeurt met die leningen. Over hoe de solvabiliteit daalt terwijl het college met droge ogen beweert dat alles “onder controle” is. Over waarom we doen alsof we tot 2029 kunnen voorspellen, terwijl de begroting in vier maanden tijd al vijf miljoen verschuift.

En over waarom de provincie en de accountant brieven moeten sturen om te zeggen wat iedereen al weet: dat de cijfers niet op orde zijn. Het gaat niet om chloor of centen, maar om vertrouwen. Wie het financieel overzicht verliest, verliest ook de geloofwaardigheid. En geloof, dat kun je als stad niet lenen.'

Voorstel
Omdat HDS veel vragen stelt, maar ook zelf ook graag meedenkt of oplossingen heeft, hield onze visie: Hoe Vlaardingen financiële misstappen kan voorkomen.

De begroting van 2026 laat zien waar het misgaat: te weinig inzicht, te veel aannames, en een reflex om gaten te vullen in plaats van ze te dichten. Dat kan anders — met een paar eenvoudige, maar structurele verbeteringen.

1. Werk met een transparant en controleerbaar financieel dashboard
Niet alleen voor ambtenaren, maar ook voor de raad en inwoners. Een publiek toegankelijk overzicht van schulden, reserves, verplichtingen en afwijkingen per kwartaal voorkomt dat de raad achteraf moet gissen wat er “onder de motorkap” gebeurt.

· Voordeel: vroegtijdige signalering van risico’s (zoals oplopende leningen of zwakke solvabiliteit).

2. Zorg voor integrale begroting inclusief verbonden partijen
Gemeenschappelijke regelingen zoals ROG Plus en GRJR zijn geen bijzaak maar onderdeel van de gemeentelijke verantwoordelijkheid. Door hun begrotingen structureel op te nemen in de meerjarenraming, wordt duidelijk wat Vlaardingen werkelijk uitgeeft — en wat dat betekent voor de eigen financiële ruimte.

· Voordeel: geen vertekend beeld van de financiële positie en minder correcties achteraf door provincie of accountant.

3. Maak kennis en capaciteit structureel onderdeel van de planning
Financiële deskundigheid mag geen incidenteel project zijn. Investeer in interne opleidingen en borg dat elke afdeling een financieel aanspreekpunt heeft dat weet wat een begrotingswijziging écht betekent.

· Voordeel: minder afhankelijkheid van externe adviseurs en beter risicobewustzijn bij beleidsmakers.

4. Stop met schuiven tussen reserves
Het overhevelen van miljoenen van gebiedsontwikkeling naar algemene reserves maakt cijfers mooier, maar de werkelijkheid niet beter. Gebruik reserves waarvoor ze bedoeld zijn, en meld afwijkingen eerlijk in plaats van ze te verhullen.

· Voordeel: zuiverder beeld van solvabiliteit en weerstandsvermogen, meer vertrouwen van provincie en inwoners.

5. Maak scenario-denken verplicht bij grote investeringen
Projecten zoals het nieuwe zwembad horen meerdere realistische scenario’s te hebben: een basisvariant, een optimistisch scenario én een risico-scenario met overschrijdingen. Niet alleen qua kosten, maar ook qua onderhoud en exploitatie.

· Voordeel: bestuurlijke besluiten op basis van feiten in plaats van wensdenken.

6. Versterk de controlfunctie van de raad
De raad moet meer doen dan instemmen met tabellen. Introduceer een structurele “financiële toetsronde” met onafhankelijke raadsadviseurs en geef ruimte voor technische vragen vóór de politieke behandeling.

· Voordeel: beter geïnformeerde besluitvorming, minder verrassingen achteraf.

7. Communiceer eerlijk over onzekerheid
Geen enkele begroting is perfect. Maar wie onzekerheid benoemt, wint vertrouwen. Laat zien waar de marges zitten, wat er nog onbekend is, en wat er gebeurt als rentes of bouwkosten stijgen.

· Voordeel: inwoners begrijpen beter waarom keuzes worden gemaakt en waar risico’s liggen.

Van financiële mist naar helder water
De oplossing is niet meer spreadsheets, maar meer openheid. Een begroting hoort geen raadsel te zijn dat alleen accountants begrijpen. Ze hoort uit te leggen wat we als stad kunnen, willen en durven.

Want wie zijn cijfers op orde heeft, krijgt vanzelf het vertrouwen terug. En vertrouwen, dat is in Vlaardingen meer waard dan elke miljoen.

Programma Sociaal Domein – pagina 75
De provincie Zuid-Holland heeft de gemeente laten weten dat de bijdragen van ROG Plus en de GR Jeugdhulp Rijnmond (GRJR) volledig en conform hun eigen begrotingen moeten worden verwerkt in de gemeentelijke begroting.

1. Op welke wijze is de bijdrage van ROG Plus verwerkt in de begroting 2026, en hoe sluit deze aan bij de begroting van ROG Plus zelf?
2. Welke overwegingen hebben ertoe geleid dat deze verwerking (nog) niet volledig is uitgevoerd?
3. Hoe is de begroting van de GRJR opgenomen in de begroting 2026, en waarin wijkt deze af van de begroting van de GR zelf?
4. Wat zijn de inhoudelijke of technische redenen geweest om eventuele afwijkingen te accepteren?
5. Wanneer beide begrotingen integraal worden meegenomen in de meerjarenraming, welke gevolgen heeft dat dan voor het totale begrotingssaldo en de meerjarige sluitendheid?
6. Wethouder De Ron gaf tijdens de commissie van 16 oktober 2025 aan dat het verwerken van de ROG Plus-begroting lastig is. Hoe verklaren burgemeester en wethouders dat andere gemeenten dit wel tijdig voor elkaar kregen?
7. Over welke kennis of capaciteit beschikt Vlaardingen momenteel om de ROG Plus-begroting structureel in de eigen meerjarenbegroting te integreren, en welke expertise ontbreekt nog?
8. Welke bestuurlijke of beleidsmatige afwegingen zijn gemaakt bij het besluit om de begrotingen van ROG Plus en GRJR niet volledig op te nemen, en in hoeverre speelde de wens om de gemeentelijke cijfers gunstiger te presenteren daarbij een rol?

Programma Financiering – pagina 153
In de tekst wordt een leningpositie van € 180 miljoen per 31 december 2025 genoemd, terwijl de geprognosticeerde balans een bedrag van € 205 miljoen toont.

9. Hoe verklaart het college het verschil tussen deze twee bedragen, en welke waarde is leidend in de financiële sturing?
10. In 2029 stijgt de geprognosticeerde langlopende schuld naar € 332 miljoen, tegenover 180–220 miljoen in de paragraaf Financiering. Wat veroorzaakt dit verschil en hoe verhoudt het zich tot het investeringsprogramma?
11. Welke rentelasten zijn in de begroting opgenomen voor de langlopende leningen, tegen welke gemiddelde rentevoet is gerekend en welke looptijden liggen daaraan ten grondslag?
12. Waarom sluiten de bedragen in de geprognosticeerde balans op pagina 246 niet aan op het overzicht voorzieningen op pagina 245, en welke keuze of berekeningswijze verklaart dit verschil?

Begrotingssaldo voorjaarsnota
13. Hoe verklaart het college dat het begrotingssaldo ten opzichte van de voorjaarsnota binnen vier maanden met circa € 5 miljoen is gewijzigd, en wat zegt dit over de betrouwbaarheid van de meerjarige prognoses tot 2029?

Lokale belastingen – pagina 115
14. Waaruit bestaan precies de lasten die onder de post “lokale belastingen” vallen, en hoe is dit bedrag opgebouwd binnen de totale begroting?

Investering nieuw zwembad
15. Hoe beïnvloedt het besluit tot de bouw van een nieuw zwembad de omvang van de gemeentelijke leningen, de rentelasten, de afschrijvingslasten en het structurele onderhoud binnen de meerjarenbegroting?
16. Welke effecten heeft dit besluit op de solvabiliteit, die nu al onder de 20 procent ligt, en hoe beoordeelt het college het risico dat dit oplevert?
17. Welke maatregelen zijn getroffen om kostenoverschrijdingen te voorkomen, en hoe wordt dat financieel geborgd in de projectraming?
18. Op welke concrete beleidsterreinen of posten zou moeten worden bezuinigd om deze investering binnen de bestaande begrotingsruimte te financieren?
19. Hoe groot acht het college de kans dat Vlaardingen onder financieel toezicht van de provincie komt te staan als gevolg van deze investering, en welke signalen zijn daarover reeds ontvangen?
20. Hoe beoordeelt het college de algehele financiële haalbaarheid en verantwoordbaarheid van de zwembadinvestering in relatie tot de huidige begrotingspositie?

Debiteurenbeheer – pagina 213
Er is een post van € 300.000 PLUS opgenomen voor aanmaankosten.

21. Waarop is de benaming “aanmaankosten” gebaseerd en hoe verhoudt deze zich tot de feitelijke incassokosten?
22. Op welke aannames berust de raming van € 300.000, en hoe realistisch acht het college dit bedrag gezien de historische uitgaven?
23. Welke berekening of onderbouwing ligt aan dit bedrag ten grondslag, en hoe kan de raad die herleiden uit de begroting?
24. Hoeveel openstaande debiteurenposten kent de gemeente momenteel, wat is de totale openstaande vordering en hoe heeft dit zich ontwikkeld in de afgelopen acht jaar?
25. Welke structurele verbeteringen worden toegepast om te voorkomen dat er opnieuw aanmaankosten moeten worden begroot, en hoe wordt tijdige betaling van facturen beter geborgd?

Positief resultaat LOO – pagina 80
26. Welke verwachting heeft het college voor het resultaat over 2027, en hoe is besloten om dit wel of niet op te nemen in de meerjarenraming?
27. Uit welke bron of reserve komt het positieve resultaat voort, en welke bestemming is daarvoor voorzien?

Voorziening verlofsparen – pagina 245
De accountant wijst op een verschil tussen het aantal opgenomen en het werkelijke saldo verlofuren.

28. Welke stappen worden wanneer gezet om de voorziening verlofsparen aan te passen aan het actuele aantal verlofuren en de sociale lasten, en waarom is dat nog niet gebeurd ondanks het bekende risico?
29. Welke overwegingen lagen eraan ten grondslag om dit risico niet eerder financieel te corrigeren, en in hoeverre speelt het streven naar een sluitende begroting hierbij een rol?

Integriteit en transparantie van de begroting
30. Op welke wijze waarborgt het college dat er geen posten bewust worden weggelaten, gegevens worden aangepast of baten worden overschat om de begroting sluitend te presenteren?
31. Hoe verklaart het college dat een begroting met een omvang van circa € 1,5 miljard in slechts vijftien minuten kon worden besproken, en welke waarborgen bestaan er dat de raad desondanks zijn controlerende rol goed kan uitvoeren?

Algemene reserve en gebiedsontwikkeling
In besluit 3 van het raadsvoorstel is opgenomen dat € 7,4 miljoen uit de reserve gebiedsontwikkeling Rivierzone wordt overgeheveld naar de algemene reserve.

32. Wat was de aanleiding voor deze mutatie, en in hoeverre was het doel hiervan om de solvabiliteit en weerstandsratio op te krikken?
33. Hoe zouden de kerncijfers eruitzien als deze mutatie niet had plaatsgevonden, en zou de gemeente dan negatief scoren op financiële kengetallen?
34. Waarvoor was de reserve Rivierzone oorspronkelijk bedoeld, en waarom is het bedrag nu niet langer nodig voor die gebiedsontwikkeling?
35. Hoe definieert het college zelf het begrip creatief boekhouden, en in welk opzicht onderscheidt deze mutatie zich daarvan?

Vragen
Ron Boers, Jorn van der Bie | Heel De Stad

Fotobijschrift
Jorn van der Bie | financiële man bij HDS